ถ้าจะให้เดา คน คนนั้นต้องสูบบุหรี่แน่นอน!! ทำไมน่ะเหรอ เพราะอาการไอ เป็นหนึ่งสัญญาณที่บ่งบอกถึงการทำงานของปอดที่ไม่ปกติน่ะสิ

 

ในวันที่ 31 พฤษภาคมของทุกปี เป็นวันงดสูบุหรี่โลก เพื่อรณรงค์ที่จะสร้างความตระหนักเกี่ยวกับผลกระทบและอันตรายที่เกิดจากบุหรี่และยาสูบ รวมไปถึงการรับบุหรี่มือสอง-สามเข้าสู่ร่างกาย โดยในปีนี้องค์การอนามัย (WHO) ได้กำหนดประเด็นที่ให้ประเทศสมาชิกทั่วโลกทำงานร่วมกับคือ Tobacco and Lung Health (บุหรี่กับสุขภาพปอด) สำหรับประเทศไทยได้กำหนดประเด็นรณรงค์คือ “บุหรี่เผาปอด” เพื่อให้ความรู้ ความเข้าใจกับประชาชนเกี่ยวกับความสำคัญของปอด เพราะโรคที่เกี่ยวกับปอดส่วนใหญ่ใช้ระยะเวลาในการสะสมนานนับ 10 ปี ทำให้คนมองข้ามและละเลยจากผลกระทบที่จะเกิดขึ้น

 

บุหรี่กับปอด เกี่ยวข้องกันอย่างไร ?

 

ศ.นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ อธิบายว่า ปอดเป็นด่านแรกที่ได้รับสารพิษจากควันบุหรี่มากที่สุดเมื่อเทียบกับอวัยวะอื่น ๆ ซึ่งบุหรี่ทำให้เกิดโรคต่าง ๆ โดยจำนวนคนที่เสียชีวิตจากการสูบบุหรี่ครึ่งหนึ่งเกิดจากโรคปอด  คนไทยส่วนใหญ่เป็นมะเร็งปอด ถุงลมปอดพอง ปอดอักเสบจากการติดเชื้อ เพราะการสูบบุหรี่ทำให้ภูมิต้านทานเชื้อโรคของปอดเสียไป  และโรควัณโรค คนสูบบุหรี่ก็จะติดวัณโรคง่ายและกำเริบได้ง่าย

 

จากข้อมูลปี พ.ศ.2560 วิเคราะห์โดยภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี พบคนไทยเสียชีวิตจากบุหรี่รวม 72,656 คน โดยร้อยละ 49 เสียชีวิตจากโรคปอดที่เกิดจากการสูบบุหรี่คือ เป็นมะเร็งปอด 13,727 คน ถุงลมปอดพอง 10,852 คน โรคปอดอักเสบและวัณโรคปอด 10,833 คน รวมเท่ากับ 35,412 คน

 

 

4 โรคร้าย บุหรี่ทำลายปอด

 

มะเร็งปอด เกิดจากการที่ปอดได้รับสารเคมีที่เป็นพิษหรือเป็นสารก่อมะเร็งจากการหายใจ  โดยร้อยละ 85-90 ของมะเร็งปอดมีสาเหตุมาจากการสูบบุหรี่

 

อาการของมะเร็งปอด

 

1.ไอเรื้อรัง  เสมหะมีเลือด เหนื่อยหอบ

2.อาจมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ปวดกระดูก ปวดศีรษะ หากมีการแพร่กระจายไปที่อวัยวะที่อื่น

3.กลุ่มเสี่ยง หากไอต่อเนื่องเกิน 3 สัปดาห์ หรือไอผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์เสมอ

ถุงลมโป่งพอง ปอดของคนประกอบด้วยถุงลมเล็ก ๆ เป็นจำนวนนับล้าน ถุงลมมีขนาดเล็กมากกว่าปลายเข็ม ผนังถุงลมจะบางมากและมีเส้นเลือดฝอยอยู่ตามผนังถุงลม เวลาหายใจ อากาศที่มีออกซิเจนจะเข้าถึงถุงลมเล็กๆ ซึ่งเป็นที่ที่ออกซิเจนซึมผ่านผนังถุงลมเข้าสู่เส้นเลือดฝอยเพื่อไปเลี้ยงร่างกาย คาร์บอนไดออกไซด์จะถูกขับออกจากเส้นเลือดฝอยเข้าสู่ถุงลม และถูกขับออกจากร่างกายโดยการหายใจออก

 

ในการสูบบุหรี่ ควันบุหรี่จะถูกดูดเข้าสู่ทางเดินหายใจไปจนถึงถุงลมปอด ซึ่งนิโคตินและสารเคมีอื่นๆ ในควันบุหรี่จะถูกดูดซึมสู่เส้นเลือดฝอยที่บุตามถุงลม จากนั้นนิโคตินจะถูกพาไปตามกระแสเลือดไปสู่สมอง ซึ่งเป็นสารเสพติดที่ทำให้ผู้สูบติดบุหรี่

 

อาการของถุงลมโป่งพอง

 

1.แน่นหน้าอก

2.เหนื่อย หอบ เพราะมีการเสื่อมลงของปอดอย่างรวดเร็ว

วัณโรค เนื้อปอดที่ถูกทำลายจากสารพิษในควันบุหรี่ ทำให้การขจัดเชื้อวัณโรคที่หายใจเข้าสู่ปอดมีประสิทธิภาพลดลง ส่งผลให้ผู้สูบบุหรี่ติดเชื้อวัณโรคง่ายขึ้น ผู้สูบ4.บุหรี่ที่ได้รับเชื้อวัณโรคร่างกายจะควบคุมเชื้อไม่อยู่ ทำให้เกิดเป็นวัณโรคปอด

 

ในผู้ที่สูบบุหรี่และเป็นวัณโรค โรคจะรุนแรง ลุกลามเร็วและรักษายากขึ้น ผู้ที่สูบบุหรี่แล้วเป็นวัณโรคมีโอกาสเสียชีวิตเพิ่มขึ้น 3-4 เท่า

 

อาการของโรควัณโรค

 

1.ไอเกิน 2 สัปดาห์

2.ไอเสมหะมีเลือด

3.น้ำหนักลด อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย

4.เจ็บหน้าอกขณะหายใจหรือไอ

5.เบื่ออาหาร

6.มีไข้ต่ำ ๆ เหงื่อออกกลางคืน

 

โรคภูมิแพ้ ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหลอดลม เกิดการหลั่งสารน้ำเหลืองออกมาในจำนวนที่มากกว่าปกติ ควันบุหรี่ทำให้ขนเล็ก ๆ ที่ผิวหลอดลมไม่ทำงาน โดยปกติขนเล็ก ๆ ทำหน้าที่โบกพัดฝุ่นและเสมหะออกจากหลอดลม เมื่อควันบุหรี่ทำให้ขนเล็ก ๆ ไม่ทำงาน ฝุ่นและเสมหะจะตกค้างในหลอดลม ส่วนคนที่เป็นหืด หากสูบบุหรี่หรือได้รับควันบุหรี่ อาหารจะรุนแรงและควบคุมยากขึ้น ปอดจะเสื่อมเร็วขึ้น ร่างกายตอบสนองต่อการรักษาน้อย และต้องใช้ยามากขึ้น

 

อาการหืดจับเกิดขึ้นได้อย่างไร

 

ในคนที่เป็นหืด เมื่อลมหายใจมีสิ่งที่แพ้หรือระคายเคืองต่อหลอดลม ผิวหลอดลมจะเกิดอาการอักเสบ กล้ามเนื้อรอบหลอดลมหดตัวทำให้รูหลอดลมเล็กลง ส่งผลให้ลมหายใจเข้าออกลำบากเกิดเป็นอาการหืดจับขึ้น

 

ศ.นพ.ประกิต ฝากทิ้งท้ายไว้ว่า อยากให้ผู้สูบบุหรี่และญาติรู้ถึงความจริงที่ว่า ปอดได้รับอันตรายจากการสูบบุหรี่ ทุกครั้งที่สูบบุหรี่เข้าไปจะคิดว่าไม่เป็นอะไร คงอีกนานกว่าจะเป็นวัณโรค มะเร็งปอด ถุงลมโป่งพอง แต่จริง ๆ แล้ว บุหรี่ทุกมวนที่สูบทำให้เนื้อปอดถูกทำลาย แค่ควันบุหรี่เข้าตาเราก็แสบตาแล้ว ลองคิดดูว่าหากควันบุหรี่เข้าปอดจะเป็นอย่างไร เพียงแค่เราไม่รู้สึกเจ็บเท่านั้นเอง การสูบบุหรี่ทำลายปอดก็จะสะสมขึ้นเรื่อย ๆ กว่าจะเกิดอาการก็สายไปเสียแล้ว ดังนั้นวิธีแก้รักษาปอดที่ดีที่สุดคือ เลิกสูบบุหรี่และพยายามหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือสองและสาม เพราะทำให้เกิดอาการจับหืดได้ด้วย 

 

ทุกคนสามารถช่วยลดความเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยได้ เพียงแค่วันนี้ต้องเริ่มจากการวางบุหรี่ในมือลง เปิดใจที่จะก้าวไปสู่การมีสุขภาพที่ดีขึ้นกว่าเดิม สสส.ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ และภาคีเครือข่าย ร่วมสร้างความตระหนักถึงอันตรายและพิษภัยของการสูบบุหรี่  รณรงค์ลดการบริโภคยาสูบในทุกรูปแบบ เพื่อปกป้องผู้สูบและผู้รับผลกระทบจากบุหรี่มือสอง มือสาม

 

เรื่องโดย เทียนทิพย์  เดียวกี่ Team Content www.thaihealth.or.th

ข้อมูลจาก แผ่นพับ เรื่อง 4 โรคร้ายทำลายปอดคุณ โดย มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ สสส. และ จดหมายข่าวชุมชนคนรักสุขภาพฉบับ สร้างสุข ปีที่ 15 ฉบับที่ 211 พฤษภาคม 2562 

ให้สัมภาษณ์โดย ศ.นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่

ขอบคุณข้อมูลจาก